تأثیر تمرینات ثبات مرکزی بر عملکرد و حس عمقی اندام فوقانی زنان فعال در معرض آسیب‌دیدگی

مقدمه و اهداف ثبات مرکزی به معنای توانایی کنترل حرکات تنه برای تولید، انتقال و کنترل بهینه نیروها از اندام فوقانی و تحتانی در حین حرکات عملکردی می‌باشد. مطالعات محدودی به شواهد و مدارکی مبنی بر رابطه میان ثبات مرکزی و اندام فوقانی و پیشگیری از آسیب اشاره کرده­اند و این موضوع نیاز به تحقیق بیشتری دارد؛ از این رو هدف تحقیق حاضر، تأثیر تمرینات ثبات مرکزی بر عملکرد و حس عمقی اندام فوقانی در زنان فعال مستعد آسیب‌دیدگی می‌باشد. مواد و روش ­ها در پژوهش حاضر 23 نفر از زنان فعال مستعد آسیب‌دیدگی به صورت هدفمند برای این تحقیق انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه کنترل (12 نفر) و تجربی (11 نفر) قرار گرفتند. گروه تجربی 6 هفته تمرینات ثبات مرکزی را انجام دادند. آزمون‌های زنجیره حرکتی بسته اندام فوقانی، پرتاب توپ مدیسین­بال جهت ارزیابی عملکرد و خطای بازسازی زاویه 45 درجه چرخش خارجی جهت ارزیابی حس عمقی استفاده گردید. جهت بررسی نرمال بودن داده‌ها از آزمون شاپیروویلک و جهت بررسی تغییرات نمرات آزمون‌ها در هر گروه، قبل و بعد از دوره تمرینی، از آزمون تحلیل کواریانس در سطح معناداری 05/0≥α استفاده شد. یافته­ ها یافته­ها نشان داد اختلاف در آزمون‌های عملکرد و حس عمقی میان گروه کنترل و تجربی معنا‌دار بود. در ‌واقع تمرینات ثبات مرکزی عملکرد و حس عمقی را در زنان فعال مستعد آسیب‌دیدگی در گروه تجربی افزایش داد، در‌ حالی که نتایج این آزمون‌ها برای گروه کنترل معنادار نشد. نتیجه ­گیری به نظر می‌رسد تمرینات ثبات مرکزی باعث درگیر نمودن سیستم عصبی-عضلانی و افزایش ثبات پویا در ناحیه مرکزی می‌شود. این تمرینات فانکشنال، می‌تواند بر عملکرد کل زنجیره حرکتی تأثیر‌گذار باشد. نتایج نشان داد تمرینات ثبات مرکزی باعث بهبود عملکرد و حس عمقی در اندام فوقانی در زنان فعال مستعد آسیب‌دیدگی شد. پیشنهاد می‌شود از ابزارهای دیگری نیز برای سنجش عملکرد و حس عمقی نیز استفاده شود.